Za początek archaicznego okresu w historii Grecji i jej sztuki przyjmuje się połowę VIII w. pne, kiedy to ukształtowała się struktura greckiej polis i powstały pierwsze znane świątynie kamienne, natomiast jego koniec wyznacza data bitwy pod Salaminą w 480 r. pne, uznawana za początek okresu klasycznego.

Podstawowym materiałem był marmur i szlachetne odmiany wapienia. Rzeźby wykonywano również techniką traconego wosku z brązu, który był uważany za materiał wyższej klasy niż kamień, jednak nie przetrwało ich wiele, ponieważ zostały one w późniejszych zasach przetopione. Nie przetrwały również rzeźby wykonywane w technice chryzelefantyny, w której części ciała wykonywano z kości słoniowej, natomiast szaty, włosy i akcesoria ze złota inkrustowanego szlachetnymi kamieniami. Materiały te zostały wykorzystane do innych celów lub rozgrabione. Ze względu na kruchość materiału niewiele przetrwało posągów wykonanych z terrakoty - przykładem jest polichromowana postać Zeusa niosącego Ganimedesa z 470 pne.
W czasach archaicznych nie traktowano rzeźb jako obiektów artystycznych, ale raczej jako przedmiotu o funkcji magicznej i użytkowej - wykonywano je na zamówienie bogatej arystokracji lub państwo jako pomniki i rzeźby nagrobne, lub do wyposażenia świątyń, wyroczni i sanktuariów. Rzeźby nie przedstawiały jednak konkretnych osób, ale przepisywane im cechy i idealne pojęcia - piękno, pobożność, honor i poświęcenie. Dlatego nawet w przypadku pomników stawianych przy grobowcach osób starych rzeźby przedstawiają ludzi młodych, pięknych i uśmiechniętych. Różnice statusu wynikają raczej z wielkości pomnika niż z jego cech formalnych.
Rzeźba okresu wczesnoarchaicznego to przede wszystkim niewielkie figurki wotywne mające jeszcze wiele cech prymitywnej sztuki submykeńskiej. Dopiero powstanie kamiennej architektury sakralnej spowodowało powstanie rzeźby monumentalnej, która dojrzałą formę osiągnęła na przełomie VII i VI w. pne. a rozkwitła w połowie VI w. pne. Typowe dla rzeźby tego okresu są postaci kourosa - nagiego młodzieńca i kory - odzianej młodej kobiety (do IV w. pne zabronione było przedstawianie kobiecej nagości), przedstawiane w schematycznej konwencji, którą można określić jako połączenie egipskiej sylwetki z perskim opracowaniem detalu.

Charakterystyczną cechą niemal wszystkich rzeźb archaicznych jest tzw. archaiczny uśmiech - znacznie wyraźniej zaakcentowany u postaci kobiecych - konwencjonalny, nieco wymuszony grymas twarzy prawdopodobnie symbolizujący swoiście pojmowaną godność lub uduchowienie.
Należy podkreślić - o czym zwykle się zapomina - że rzeźba grecka (podobnie jak egipska) była całkowicie polichromowana i wyglądała o wiele mniej szlachetnie niż zachowane do naszych czasów posągi, którym surowy, ale cenny materiał nadaje "antyczną" godność.
Ewolucja rzeźby archaicznej przejawia się w stopniowym, coraz bardziej świadomym przedstawianiu muskulatury w postaciach kourosów oraz w coraz delikatniejszym opracowaniu detalu strojów w sylwetkach kor.
Wpływy hieratycznej sztuki egipskiej i perskiej, widoczne szczególnie w rzeźbach powstałych na Cyprze, a więc na obszarach kulturowej i militarnej ekspansji Persów - hieratyczne sylwetki, drobiazgowo opracowany, ale schematyczny detal i archaiczny uśmiech zanikają na rzecz przedstawień coraz bardziej realistycznych. Sceptyczna twarz "Kory nadąsanej" (490 pne) i dynamiczne postaci Tyranobójców Anteora (477 pne) stanowią przykłady zmian, jakie wprowadzić miała sztuka okresu klasycznego.

Glinia figurka Ateny z Gortyny, 800 pne, Archeological Museum of Herakleion

KORA

Dama z Auxerre, wapień (polichromowany), 640-630 pne; obok rekonstrukcja polichromii (przykład "stylu Dedala")

Kora "berlińska", Keratea (Płd. Attyka), 580-560 pne	Cheramyes: Kora z Samos, ok. 570 - 560 pne, Luwr

Kora z Lyons, marmur, 550-540 pne, Akropol ateński	Kora Antenor, marmur, 520 pne, znaleziona na Akropolu

Kora Peplofora, 530 pne, Akropol ateński, obok rekonatrukcja polichromii

Kora nadąsana, ok. 490 r. p.n.e.

KOUROS

Polimedes z Argos: Cleobis i Biton, 590 pne

New York Kouros, 590-580 pne, Metropolitan Museum of Art	Kouros moscophoros, 570 pne, Akropol ateński

Kouros Rampin, 550 pne, głowa oryginalna, tors rekonstruowany, Akropol ateński

Kouros z Anavyssos, Attyka, 530 pne, National Museum of Athens	Kouros z Anaphe, tzw. “Strangford Apollo”, marmur, 510-500 pne

Scena uczty z architrawu świątyni Ateny w Assos, ok. 575 pne

Mały ołtarz (Arula) - walka Heraklesa z Trytonem, 550 - 500 pne, Sycylia

Wojownik trojański, świątynia Afaia, 505–500 pne, Glyptothek, Monachium (przypisywany Onatasowi)

Gigantomachia, fryz, 525 pne, Archaeological Museum of Delphi, Grecja

Lew nagrobkowy, marmur, VI/V w. pne, nekropolia w Milecie

Lew nagrobkowy z Kerameikos, Kerameikos Archaeological Museum, Ateny, 590-580 pne

Sfinks wieńczący stellę grobową, Attyka, 530 pne, Metropolitan Museum of Art

Głowa konia, marmur, 500 pne

Głowa sfinksa, terrakota polichromowana, Korynt/Teby, 540-520 pne

Głowa mężczyzny, Cypr, V w. pne, Ny Carlsberg Glyptothek, Kopenhaga

Głowa kapłana, wapień, Cypr, styl "egipski", 550 pne, Sanktuarium Apollona w Idalion

Zeus i Ganimedes, 470 pne

Antenor: Tyranobójcy, 477-476 pne

Wydarzenia otwierające i zamykające okres klasyczny w historii Grecji:
bitwa pod Salaminą 480 pne i śmierć Aleksandra Wielkiego 323 pne

Cały okres dzieli się na trzy podokresy:
wczesnoklasyczny - obejmujący odbudowę Aten (480-445 pne)
klasyczny - obejmujący czasy Peryklesa i budowę Akropolu (445-404pne)
późnoklasyczny - od zakończenia wojen peloponeskich (404-232 pne)

Wybitni rzeźbiarze klasyczni to:
Bryaksis 450-400
Kresilas 480
Myron 450-440
Fidiasz 490-430

Hageladas 480-450
Hegias 480-450
Mikon 480-420
Poliklet 480-420
Kalamis 475-450
Pajonius 420-
Kefizodot Starszy 405-365
Praksyteles 380-330
Timoteos 380-
Skopas 370-330
Lizyp 370–320
Eufranor 370-330

Rzeźba klasyczna to kult nagości, hymn na część pięknego ciała. Podobnie jak w okresie archaicznym, bez jakiegokolwiek skrępowania eksponowana jest nagość mężczyzn, natomiast nagość kobieca odziana jest trudnym do zdefiniowania, ale czytelnym gestem lekkiego skrępowania lub zawstydzenia, jak w niezwykłej rzeźbie Afrodyty Knidos Praksytelesa (360 pne).
Rewolucję w klasycznej sztuce greckiej wiążę się z wprowadzeniem rozwiniętej demokracji, która zastąpiła arystokratyczny ustrój wyrażany schematycznymi przedstawieniami archaicznych kourosów o wprowadziła istotne zmiany w greckiej obyczajowości (w IV w. pne zniesiono zakaz przedstawiania kobiecej nagości). Istotny wpływ miało również zwiększenie zapotrzebowania na rzeźbę związane z budową wielkich założeń świątynnych, jak ateński Akropol, oraz upowszechnienie się zwyczaju ozdabiania grobowców rzeźbami "rodzinnymi". Jakkolwiek te - czasami wieloosobowe - kompozycje rzeźbiarskie miały przede wszystkim znaczenie symboliczne (cierpiąca matka, pełen szacunku dla zmarłych syn itp.), jednak wykonywane były w konwencji realistycznej, podkreślającej indywidualne cechy portretowanych osób.
Powstawanie licznych świątyń kamiennych stymulowało zarówno rozwój pełnopostaciowej rzeźby przestrzennej ozdabiającej świątynne tympanony, jak i płaskorzeźby przedstawiającej na świątynnych fryzach całe mitologiczne lub batalistyczne opowieści (Gigantomachia, Amazonomachia itp.). W tej dziedzinie absolutnym mistrzem okazała się Fidiasz (i rzeźbiarze z jego szkoły), tworzący dramatyczne sceny pełne dynamiki, gwałtu i autentycznego cierpienia.
Zupełnie inny charakter ma monumentalna rzeźba świątynna, której mistrzem był ten sam Fidiasz. Gigantyczna skala, przeładowanie najdroższymi materiałami, skomplikowana technika chryzoelefantyny, nagromadzenie "literackich" atrybutów prowadziło do powstawania dzieł sztucznych, pompatycznych, pozbawionych jakiegokolwiek wdzięku, a więc cechy, która wydaje się dla rzeźby klasycznej najistotniejsza. Warto porównać kamienne kopie Ateny Partenos z rekonstrukcją jej oryginalnego wyglądu.

Wydaje się, że ze wszystkich cech klasycznej sztuki greckiej spokojny wdzięk, obok realizmu i znacznej - w porównaniu z okresem archaicznym - dynamiki postaci jest cechą najważniejszą. Wdzięk wynika z lekkości gestu i asymetrycznego kontrapostu - sposobu ustawienia postaci wspartej na jednej nodze i równoważącej ciężar ciała wygięciem sylwetki w kształcie litery "S". Idealnym przykładem kontapostu jest Dyroforos Polikleta z drugiej połowy V w. pne.
Spokój, nieodłączny atrybut godności, wynikał ze studiów na proporcjami ludzkiego ciała i stworzeniem - również przez Polikleta - systemu proporcji zwanego kanonem. Zgodnie z kanonem wszystkie członki ludzkiego ciała pozostają w związku idealnych proporcji, jakie rządzą strukturą całego kosmosu. Jego teoria była wynikiem poszukiwań nadrzędnej zasady rządzącej naturą, jakie podejmowali filozofowie i artyści okresu klasycznego. Najistotniejszym dokonaniem w tej dziedzinie były teorie Pitagorasa, filozofa działającego u schyłku V w. pne, który stworzył teorię tzw. harmonii sfer (opisującej relacje między ciałami niebieskimi) i podstawy harmonii w muzyce (będącej wówczas częścią matematyki) definiując idealne interwały oktawy (1:2), kwinty (2:3) i kwarty (3:4).
Kanon Polikleta obowiązywał aż do czasów Lizypa, nadwornego rzeźbiarza Aleksandra Wielkiego, który wprowadził nowe zasady wysmuklające idealne proporcje, co było zapowiedzią "manierystycznego" stylu sztuki hellenistycznej.

FIDIASZ

Fidiasz: Odpoczywający Dionizos, Partenon, 447-433 pne, British Museum

Fidiasz(?): Apollo Kassel, 450 pne

Fidiasz - Athena Parthenos - jedna z kamiennych kopii rzymskich i rekonstrukcja oryginału z Partenonu w Nashville, USA

Fidiasz: Metopy Partenonu

KRESILAS

Kresilas - Ranna Amazonka

Kresilas: Portret Peryklesa, 425 p.n.e

MYRON

Myron: Discobolus Lancelotti

Myron: Minotaur

POLIKLET

Poliklet: Doryphoros, Muzeum Puszkina, Moskwa

Poliklet: Diadoumenos, 420 pne, National Archaeological Museum of Athens

PAJONIS

Pajonis: Lecąca Nike, 420 pne

KALAMIS

Kalamis: Afrodyta Sosandra, 475-450 pne

Kalamis: Apollo Omphalos

Kalamis: Posejdon

KEFIZODOT

Kefizodot Starszy: Eirene z Plutosem, czyli personifikacja Pokoju i Bogactwa z ok. 370 p.n.e.

PRAKSYTELES

Praksyteles: Afrodyta Knidos, 360 pne

Praksyteles: Odpoczywający satyr

Praksyteles: Afrodyta Braschi, 350-340 pne, Glyptothek, Monachium

Praksyteles: Hermes z Olimpii

Praksyteles: Efeb z Maratonu, brąz, 340-330 pne

Praksyteles: Apollo Saurocton, IV w. pne

TIMOTEOS

Timotheos: Nereid, 380 pne

Timoteos: Nike Epidauros, 380 pne

Timotheos: Asclepios, ok. 380 pne

Timotheus: Leda

SKOPAS

Skopas: Ares Ludovisi

Skopas: Meleager

Skopas: Apollo Pothos

LIZYP

Lizyp: Aleksander Wielki

Lizyp: Apoxyomenos

Lizyp: Hagias

Lizyp: Hermes

Lizyp: Silenus

Lizyp - rzymska kopia portretu Arystotelesa

EUFRANOR

Eufranor: Parys albo Perseusz, 340-330 pne, National Archaeological Museum, Ateny

...

Auriga Delphi, 480-470 pne

Athena Giustiniani, marmur, rzymska kopia rzeźby z V w. pne, Muzeum Kapitolińskie

Czasowe ramy rozwoju sztuki hellenistycznej wyznacza śmierć Aleksandra wielskiego w 323 r. pne i zdobycie przez Rzymian Egiptu w 30 r. pne.

W ciągu trwających 11 lat wypraw zdobywczych Aleksandra Wielkiego (334-323), sięgających północno-zachodnich terenów Indii sztuka grecka wpłynęła na powstanie i charakter wielu centrów kultury, m.in. greko-baktryjskiej, greko-indyjskiej i greko-buddyjskiej, ale i sama uległa pod ich wpływem istotnym zmianom.
Realistyczna rzeźba klasyczna przechodziła przez fazę naturalistyczną do ekspresyjnych, przestylizowanych form manierycznych.
Bogaci zleceniodawcy zamawiali rzeźby dla ozdoby domów i pałaców, artystów przestawał obowiązywać kanoniczny ideał, mogli przedstawiać zwykłych ludzi w typowych scenach rodzajowych, podkreślając ich wiek, eksponując indywidualne cechy charakteru, a nawet ich brzydotę. Jednak rozwój rzeźby hellenistycznej miał nierówny, wielotorowy przebieg.
Powstawanie licznych miast hellenistycznych na ogromnych obszarach Egiptu, Syrii, Anatolii, Baktrii, aż po dolinę Indusu, budowa kolejnych świątyń i upowszechnienie się rzeźby jako elementu wyposażenia bogatych domów nadało rzeźbiarstwu niemal przemysłowy charakter i prowadziło przez standaryzację do obniżenia poziomu artystycznego. Ze względu na rozmiar produkcji do naszych czasów zachowało się więcej przykładów sztuki hellenistycznej niż klasycznej.
Z drugiej strony w pierwotnym centrum sztuki greckiej, które przesunęło się z Attyki na wyspy i zachodnie wybrzeże Azji Mniejszej rozwijała się rzeźna najwyższego lotu, tworzona w kilku, różniących się stylem szkołach rzeźbiarskich.
Wspólną cechą najwybitniejszych dzieł rzeźby hellenistycznej było opracowywanie tradycyjnych tematów mitologicznych w zupełnie nowej konwencji operującej złożonością wielopostaciowych kompozycji, dynamiką ruchu (Grupa Laokoona, pergamoński ołtarz Zeusa), wydłużeniem proporcji ciała, emocjonalną gestykulacją i mimiką (Konający Gal) oraz wirtuozowskim opracowaniem detalu (szata Nike z Samotraki).
Przejawem tendencji manierystycznych było również zwiększenie skali rzeźb, czego skrajnym przykładem jest Kolos Rodyjski z końca III w. ne o wielkości porównywalnej ze współczesną, nowojorską Statuą Wolności.

Na Rodos powstała szkoła reprezentowana przez takich rzeźbiarzy jak Agesandros (Grupa Laookona), Apollonios i Tauriskos (Byk Farnezyjski), Beotos z Chalkedoru (Chłopiec i gęś), Doidalses (Afrodyta kucająca). Zalicza się do niej również anonimowego twórcę słynnej Nike z Samotraki. Złożone, pełne światłocienia, wieloplanowe kompozycje określa się mianem hellenistycznego baroku.
W Pergamonie powstała szkoła specjalizująca się w tworzeniu skomplikowanych, płaskorzeźbionych kompozycji, których szczytowym osiągnięciem jest fryz pergamońskiego ołtarza poświęconego Zeusowi. Do wybitnych dzieł szkoły pergamońskiej należą również przedstawienia Konającego Gala, oraz studium snu znane jako Faun Barberini.
Rzeźbiarze tworzący w Aleksandrii specjalizowali się w o wiele lżejszej odmianie rzeźby rodzajowej, charakteryzującej się miękkim modelunkiem, finezyjnym opracowaniem szczegółów i erotyczną nutą, dla których styl ten określa się mianem hellenistycznego rokoka.
Wyobrażenia Erosa i Psyche, bawiących się dzieci, śpiącego hermafrodyty to typowe tematy rzeźby aleksandryjskiej, która jednak nie uciekała przed obrazowaniem starości, cierpienia i brzydoty.
W odróżnieniu od wymienionych, szkoła ateńska kontynuowała tradycje sztuki klasycznej tworząc w wielu przypadkach wybitne dzieła sztuki (Venus z Milo), jednak z uwagi na peryferyjne położenie w stosunku do wschodniego kierunku aleksandryjskiej ekspansji i brak twórczych impulsów w okresie rozpadu imperium rzeźbiarze tego ośrodka tworzyli przede wszystkim kopie rzeźb klasycznych dla greckich, a potem rzymskich kolekcjonerów.
Ze względu na tradycjonalistyczne inklinacje do szkoły tej zalicza się również rodyjskiego rzeźbiarza Charesa z Lindos, twórcę gigantycznego posągu Heliosa znanego jako Kolos Rodyjski (280 pne), zniszczonego przez trzęsienie ziemi w 224 r. pne.

Leochares: Mauzolos, 350 pne.

Leochares: Belvedere Apollo, 330-320 pne

Leochares: "Diana z Wersalu", ok. 300 pne

SZKOŁA RODYJSKA

Apollonios i Tauriskos z Tralles: Byk Farnezyjski (Ukaranie Dirke), 100 pne

Szkoła rodyjska - Agesandros: Grupa Laokoona, ok. 50 pne

Szkoła rodyjska - Beotos z Chalkedonu, Chłopiec i gęś, I w. pne

Szkoła rodyjska: Nike z Samotraki, 180 pne

Szkoła rodyjska - Doidalses: Afrodyta kucająca, trzy wersje, 150-100 pne

SZKOŁA PERGAMOŃSKA

Pergamon, Ołtarz Zeusa, 180-160 pne

Szkoła pergamońska: Konający Gal, 230 pne

Szkoła pergamońska: Gal zabijający żonę, 220 pne

Szkoła pergamońska: Faun Barberini, 220-200 pne

Szkoła pergamońska: Satyr i Nimfa (?)

SZKOŁA ALEKSANDRYJSKA

Mężczyzna oprawiający barana, Luwr

Szkoła aleksandryjska - Myron z Teb: Stara pijaczka, III/II w. pne

Szkoła aleksandryjska: Śpiący Hermafrodyta, 150-100 pne

SZKOŁA ATEŃSKA

Aleksandros: Venus z Milo, 130-100 pne

Rzymska kopia Venus Anadyomenes

Charesa z Lindos: Helios - Kolos Rodyjski, 280 pne

Homer Caetani, II w. pne

Agasias z Efezu (rekonstruktor): Szermierz, 150 pne