THE HISTORY OF ART is the most important part of the WORLDMUSEUM site: all of the remaining parts are just continuations of its main threads. It enables the reader to take a broad look all over approximately 30.000 years of history of European art and the art of cultures related with Europe. However, these are not subsequent stages of a single evolutionary process. They are more likely a sum of separate processes in which took part different people of different beliefs, or of no beliefs at all; they created different social structures and different art. The only thing all those developments had in common was an inexplicable, exclusively human need to create works of art, whatever the meaning of the term would be.
On this site, the periodization of history of art used in popular studies is taken into consideration. However, according to the historical perspective which already sees the 20th century as a part of a fairly distant past, the emphasis has been put differently in case of the history of modern art, originating from mid-19th century. The whole art history is divided into ten chapters.

THE PREHISTORY 30.000 – 3.500 BC

It covers the period from first Paleolithic works of art till the rise of first great civilizations of Egypt, Mesopotamia and the Aegean Sea surroundings. According to material classification it is Stone and Copper Age; as long as social structures are considered, it is the age of primitive communities.
In this chapter the prehistory of humanity is also briefly outlined—as it is easier to understand the art when one knows where did the artists come from.

GREAT CIVILIZATIONS 3.500 – 1.200 BC

This chapter includes the history of art of the first advanced civilizations which emerged in Egypt, lower Mesopotamia, on islands and coasts of Aegean Sea, and between upper Mesopotamia and Anatolia.
It is the Bronze Age and also the time when slave-based societies were formed. The end of this era in Europe is also the beginning of the so-called Dark Ages; symbolic is the year of the capture of Troy, 1200 BC.

THE ANTIQUITY 1.200 BC – 300 AD

It includes the so-called Dark Ages, i.e., the era of civilizational and cultural recession, and the history of ancient Greece (Archaic, Classical and Hellenistic periods), Etruscan art, ancient Rome art and Persian art.
The end of the Antiquity came with the last important works of imperial Rome and the first Christian temples of Armenia, Palestine, Syria and Rome.

THE MIDDLE AGES 300 – 1450

include the history of early-Christian, Byzantine and pre-Romanesque art, and the two great medieval styles: Romanesque and Gothic. As a matter of fact, the first Christian-themed works of art were created in the catacombs. However, the foundation of first Christian basilicas in Jerusalem and Rome by Constantine the Great is now seen as the essential beginning of medieval art—its symbolic end being the completion of Santa Maria del Fiore cathedral in Florence.

MODERN HISTORY 1450 – 1820 – 1850

It includes the art of some of the great styles, i.e. Renaissance, Mannerism, Baroque, Rococo and Classicism. Their common feature was the usage of formal devices borrowed directly or indirectly from classical Greek and Roman art. The stylistic framework is established, on one hand, by the first Renaissance works (e.g. Ghiberti's Gates of Paradise from Florence cathedral's baptistery) and, on the other hand, by the decline of Classicism and the dominant role obtained by Gothic Revival in the mid-19th century.

THE 19th CENTURY

it includes the trends of Romanticism, the Nazarenes and Realism. Although its importance is hardly recognized, it is probably the most important era in the history of art. The French Enlightenment deprived the humanity of religious inspiration. Then, discredited by the barbarism of the French Revolution, it sent art to the abyss of romantic solitude. Attempts at leaving that mental blind alley were the so-called “Lebensreform”, the Realism in art or the attempts at finding “new spirituality” by the Nazarenes, Pugin's Gothic Revival or the Ancients, led by Samuel Palmer.

PRE-MODERNISM 1870 – 1900

it's a prenatal period of modern art. The expansion of atheism and the process of subjectivistic “self-creation” started by German idealists such as Fichte left an artist one-on-one with reality. Realistic Impressionism showed for the first time the world as seen through the eyes of an artist. However, it also showed its spiritual void. The three great Post-Impressionists: Cézanne, Van Gogh and Gauguin created the basis of the three trends of modern art: Realism, Expressionism and Symbolism. In spite of the differences, they all believed in a transcendental dimension of art.

MODERNISM 1900 – 1950

It includes the history of modern art from the first Fauvists' performance till the spectacular success of Abstract Expressionism by Jackson Pollock. It also covers the trends as distant from each other as mathematically precise Cubism, mystic Suprematism, Neo-Plasticism, lyric Abstractionism or different kinds of Figurative Expressionism.
The most eventful was, however, the anarchic Dada which—as the only modernist trend—fiercely called into question the exceptional, “sacred” status of a work of art and the notion of an artistic workmanship.

POST-MODERNISM 1950 – 2000

It's a very extensive chapter which covers the trends that meant a reaction for Modernism. Trends as contradictory as a ludic Pop art and an art renewal, the latter being a complete negation of an essence of Modernism and corresponding with the academic tradition. Post-Modernism is symbolized by Conceptual art which questioned the whole sense of creation of a material work of art as a final stage of the creative process.
The trends that were emerging between the 20th and 21st centuries, wherever they place themselves within a contemporary critical classification, do not seem to be cracking through the post-modernist attitude nor beginning a new era in any way.

Wzorując się na rozbudowanej systematyce naukowej, obejmującej wiele stopni hierarchii od domeny (regio) do rodzaju (genus) i gatunku (species), sztukę można podzielić na dziedziny, rodzaje i gatunki.

Ta klasyfikacja wymaga uzupełniającego wyjaśnienia, dotyczącego rozróżnienia między sztuka użytkową i rzemiosłem artystycznym, pojęcia sztuk pięknych, oraz stosowanego w niniejszej witrynie pojęcia sztuka wysoka.

Różnica między rzemiosłem artystycznym (kunsthandwerk), a sztuką stosowaną (kunstgewerbe) polega na tym, że artysta-rzemieślnik tworzy dzieła unikalne albo małoseryjne wg własnego projektu, natomiast w sztuce stosowanej wytwarza się w większych seriach (metodami rzemieślniczymi, maszynowymi lub przemysłowymi) przedmioty użytkowe o wysokich walorach estetycznych wg projektów przygotowanych przez projektantów nie będących wykonawcami.

Pojęcie sztuki piękne pojawiło się w klasyfikacji oświeceniowej i obejmowało początkowo malarstwo, rzeźbę, architekturę, poezję i muzykę. Z czasem pojawiła się tendencja, aby w ten sposób określać tylko sztuki plastyczne (bildende Kunst, Visual arts), ale wiele zależy tu od tradycji miejscowych. Warszawska Akademia Sztuk Pięknych kształci artystów w tych właśnie gatunkach i w języku angielskim nazywa się Academy of Fine Arts, ale już w języku niemieckim nosi nazwę Akademie der Bildenden Künste, czyli sztuk plastycznych. W ostatnich dekadach wiele polskich uczeni artystycznych awansowało do rangi akademii (sztuk pięknych), będąc wcześniej wyższymi szkołami sztuk plastycznych. Jednocześnie w programach uczelni pojawiały się (i często stawały się ich wyróżnikami) gatunki zaliczane dawnej raczej do rzemiosła niż do sztuki. Np. uczelnia wrocławska chlubiła się wydziałem ceramiki i szkła artystycznego, a szkoła łódzka wydziałem projektowania ubioru. Do programów nauczania sztuki przenikają również coraz częściej gatunki sztuki współczesnej nie mające odpowiednika w tradycyjnej klasyfikacji – nurty wywodzące się ze sztuki konceptualnej, performance, używające nowych mediów elektronicznych itp. Zjawisko to towarzyszy ogólnej tendencji do poszerzania rozumienia pojęcia sztuki na obszary, które do tej pory były przejawami różnego rodzaju subkultur albo po prostu współczesnego folkloru.
Według wszelkiego prawdopodobieństwa proces ten będzie przybierał na sile, ponieważ sprzyja on ogólnym przemianom zachodzącym w kulturze, które jednak nie są generowane w centrum tej kultury, ale na jej agresywnych obrzeżach. Te obrzeża, to miejsce styku kultury ze zdominowanym przez działania marketingowe rynkiem. Sztuka zawsze była narzędziem edukacji – w najgorszym wydaniu służyła indoktrynacji, w najlepszym – utrwalała w zbiorowej świadomości system symboli odwołujących się do kulturowych archetypów i zbudowanych na nich systemach wartości. Różnie można oceniać bilans sztuki kolejnych wielkich epok, ale do początków XX wieku wszystkie one miały jedną cechę wspólną – nigdy ich celem nie było poniżenie człowieka, ale jego wywyższenie, a bezdyskusyjnym hołdem składanym przez artystę (Bogu, zleceniodawcy, widzowi) był warsztat. Nawet jeśli widz nie był w stanie zrozumieć ani odrobiny z przesłania dzieła sztuki, wspaniały, osiągany za cenę żmudnych ćwiczeń warsztat był świadectwem szacunku artysty dla odbiorcy (i dla samego siebie).
Cóż jednak wymuszało na artyście dyscyplinę konieczną do opanowania warsztatu (niezależnie od jego osobistego poglądu na kondycję artysty, przez całe wieki dorabiającego się statusu dworskiego kamerdynera) – wymagania odbiorcy. W naturalny sposób zleceniodawca zamawiający obraz na chwałę Pana chciał otrzymać dzieło doskonałe, podobnie (a może jeszcze bardziej) dzieło takie chciał otrzymać król zamawiający dzieło na chwałę własną. Dzieło spełniło zadanie i budowało chwałę, jeśli olśniło publiczność. Jeśli artysta sprostał wymaganiom, otrzymywał nagrody i zaszczyty, jeśli nie - tracił posadę (a czasami głowę). Artyści najwybitniejsi stawali się niezbędni – byli towarem poszukiwanym, a przez to coraz droższym.
Czy z tego wynika, że przez całe wieki powstawały tylko dzieła wybitne, podziwiane przez nas w najbogatszych muzeach? Nie sądzę. Dzieła wybitne należały raczej do rzadkości, chociażby dlatego, że kosztowały fortunę, a wybitnych artystów było równie mało, co dzisiaj. Można być niemal pewnym, że każda epoka miała swoją sztukę jarmarczną i swoje disco-polo i nie ma w tym nic nagannego. Zresztą, gusta się zmieniają. Gdybyśmy dziś zobaczyli ustawione na ateńskiej agorze świątynie i posągi wypacykowane w jaskrawych kolorach od stóp do głów i od krepidomy do akroteru, zakrylibyśmy ze wstydem oczy…
Na zdominowanym przez marketing rynku sztuka dostosowuje się do jego praw.
Cdn…