Trudno dociec, co skłoniło pierwszych ludzi do stworzenia dzieła sztuki i co tym dziełem było. Jest bardzo prawdopodobne, że bazą wszelkiej twórczości jest religia, kontaktująca człowieka z niematerialnym światem niedostępnym poznaniu naukowemu i uwalniająca go od strachu przed tajemnicą bytu. Jeśli jednak ten impuls, jakkolwiek bardzo złożony – da się jeszcze wytłumaczyć właśnie strachem i wolą zjednania sobie tajemnych mocy, to o wiele trudniejsza do wyjaśnienia jest skłonność człowieka do tworzenia rzeczy pozbawionych magicznych funkcji, ale po prostu pięknych. Być może prehistoryczny człowiek był przekonany, że tajemne moce znajdą upodobanie właśnie w rzeczach pięknych. Nawet jeśli tak było, to i tak nie wiadomo, jak powstało pojęcie piękna i jak ludzie odróżniają rzeczy piękne od nie-pięknych.
Prawdopodobnie pojęcie piękna powstało jako pochodna cenności, rzadkości, pracochłonności i wyjątkowości. Jeśli tajemne moce miały być skutecznie przebłagane, powinny dostać w darze to, co najtrudniejsze do zdobycia lub wytworzenia. Zapewne dlatego dzieło sztuki przez niemal całą historię kojarzyło się z wyjątkowym talentem i wymagało zdobywanego z wielkim mozołem warsztatu.
Te problemy są fascynujące ale trudne do rozstrzygnięcia, a ze względów praktycznych konieczne było wprowadzenie w historii sztuki jakiegoś porządku, który jest pochodną podziału historii cywilizacji. I mniej więcej w takim porządku gromadzimy zbiory naszego WORLDMUSEUM.
PIGUŁKI to krótkie omówienia najważniejszych epok i stylów. |
|
SZTUKA PREHISTORYCZNA
trwająca do ok. 3500 r. pne , obejmująca okres od powstania pierwszych achowanych obiektów, które traktujemy jako dziela sztuki, do pojawienia się pierwszych cywilizacji, w których wynaleziono pismo |
|
SZTUKA PIERWSZYCH CYWILIZACJI
trwająca do ok. 1200 r. pne, obejmująca sztukę tworzoną w społeczeństwach zorganizowanych według jakiejś hierarchii i mających wspólny system wierzeń |
|
SZTUKA STAROŻYTNA
która trwała od ok. 1000 r. pne do do ok. 200 r. i obejmowała sztukę archaiczną, sztukę klasyczną, sztukę hellenistyczną i sztukę rzymską. Jej odmienność od sztuki pierwszych cywilizacji polega między innymi na tym, że rozwijała się ona po okresie tzw. wieków ciemnych (1200 – 900), w trakcie których miał miejsce hipotetyczny najazd „ludów morskich” powodujący zastanawiające „uwstecznienie” – wyraźny regres, po którym kultura europejska zaczynała swój rozwój niejako od początku. |
|
SZTUKA WCZESNOŚREDNIOWIECZNA
obejmująca wczesną sztukę egipskich Koptów i europejskich chrześcijan, oraz wyodrębniające się ze sztuki wczesnochrześcijańskiej dwie odmiany - sztukę chrześcijańską zachodniej Europy i sztukę bizantyjską. Za kres tego etapu przyjmuje się różne wydarzenia z przełomu VII i VIII w., w tym m.in. zakończenie wędrówek ludów, początek ekspansji muzułmańskiej w Europie i okres pierwszego ikonoklazmu. |
|
SZTUKA ŚREDNIOWIECZNA
rozwijająca się od VIII do XIV wieku i obejmująca sztukę przedromańską i schyłkową fazę sztuki bizantyjskiej, romanizm, gotyk i gotycki protorenesans |
|
SZTUKA NOWOŻYTNA
rozwijająca się od początku XV do końca XVIII wieku i obejmującaą reformacyjny renesans i manieryzm, kontrreformacyjny barok, przed-oświeceniowe rokoko i oświeceniowy klasycyzm |
|
SZTUKA XIX WIEKU
która ze względu na przełomowy charakter epoki, sekularyzację sztuki, powstanie i rozwój nowoczesnej filozofii i nauki i wynikającego z tego mnożenie się stylów i kierunków jest dość trudna do jednoznacznego sklasyfikowania, którą jednak można podzielić na dwa zasadnicze etapy. |
|
SZTUKĘ II POŁOWY XIX WIEKU
która przygotowała rozwój sztuki nowoczesnej i obejmuje realizm w wersji impresjonistycznej i prekubistycznej, preeksprsjonizm, symbolizm, akademizm i secesję |
|
SZTUKA NOWOCZESNA - MODERNIZM - PO I WOJNIE ŚWIATOWEJ
I wojna światowa spowodowała wyraźne "wyprofilowanie" odrębnych nurtów sztuki nowoczesnej i "ekspresjonizację". Z jednej strony wojna wywołąła reakcję "konstrukcyjną", zwiększającą zainteresowanie rzeczywistością społeczną (od konstruktywistów przez Nową Rzeczowość do social -realizmu i soc-realizmu), z drugiej wzmocniła tendencje "destrukcyjne", poczucie absurdu i zwątplienia w sens sztuki wysokiej, traktowanie zgrywy i wygłupu jako remedium na bezsilność wobec historii (wszelkie odmiany dadaizmu). |
|
SZTUKA WSPÓŁCZESNA PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
którą można podzielić na: |
|
RADYKALNĄ (LUB DRUGĄ) AWANGARDĘ
która kontynuuje w radykalnej formie rozwój kierunków modernistycznych (przede wszystkim ekspresjonizmu) w wydaniu stworzonego ok. 1945-48 r. amerykańskiego informalu lub rozwija nowe kierunki "plebejskie", jak pop-art i jego odmiany |
|
POSTMODERNIZM
rozwijający się od 60-tych lat XX wieku, wyrastający z dadaizmu i kontynuujący postawę kwestionującą "obiektowe" dzieło sztuki jako konieczny element procesu twórczego. Jego symbolami są happening, performacnce, body art, instalacje, konceptualizm itp. |
|
NEOEKSPRESJONIZM
powstały ok. 1980 r. jako sztuka ulicy i "dzika" reakcja na anty-artystyczny pop-art i spekulacyjny konceptualizm |
|
RENEWAL ART - CLASSICAL REALISM
który powstał ok. 1970 r. i nawiązuje do tradycji XIX-wiecznego akademizmu, w reakcji na kompletny upadek wysokiego warsztatu artystycznego i nihilizm anty-sztuki |
|
NEO-KONCEPTUALIZM I REMODERNIZM
których symbolami są powstałe ok. 1990 r. angielskie ruchy britart i stuckizm, a którym (poza ogłaszanymi manifestami) nie chodzi już o nic poza miejscem w prestiżowej galerii. |
|